بازنمایی وضعیت حجاب در فیلم های سینمایی دو دهه 70و 80

پوشش وحجاب در متن فرهنگی جامعه ایرانی از اهمیت زیادی برخوردار است و دینی بودن جامعه ایرانی اهمیت آن را دوچندان کرده است . از آنجایی که سینما به عنوان یک رسانه ارتباط جمعی ،رسانه ای است که در آن واحد پیام های یکسانی برای تعداد انبوهی از افراد ارسال می دارد. از یک وجه می توان گفت ماندگاری و تاثیرگذاری محتوای یک فیلم سینمایی چه از بعد تصویر وچه از بعد روانشناختی ، اگر از سایر رسانه های دیگر بیشتر نباشد کمتر هم نیست.از همین روی این تحقیق با مد نظر قرار دادن این مسائله به بازنمایی حجاب در فیلم های سینمایی پرداخت. با بررسی چگونگی نمایش حجاب در فیلمهای سینمایی و اینکه فیلم های ساخته شده به دست کارگردانان رعایت چه اصول ومعیارهایی را در نوع پوشش و حجاب شخصیت ها مد نظر قرار داده اند و چه نوع پوششی را در فیلم ها ضروری دانسته اند، تحلیل محتوای فیلم های سینمایی روشن ساخت که کارگردانان نسبت به اصول ومعیارهای حجاب اسلامی متعهد بودند با این حال به نظر می رسد رعایت حجاب در فیلم ها بیشتر سلیقه ای و به نگاه کارگردان بر می گردد . این پژوهش با هدف بازنمایی وضعیت حجاب در فیلم های سینمایی دو دهه 70 و 80 و همچنین شناخت موضوعات مطرح شده درارتباط با پوشش شخصیت فیلم ها انجام گرفت و برای این کار با روش تحلیل محتوا،20 فیلم از فیلمهای مطرح ، زن محور و اکثرا از کارگردانان مشهور که بیشتر از سایر کارگردانان به مسائل زنان پرداخته اند مورد تجریه و تحلیل قرار گرفت. این 20 فیلم با روش نمونه گیری تلفیقی وترکیبی با دو تکنیک چند مرحله ای و هدفمند طبقه بندی شده است. برای تحلیل محتوای فیلم ها یک دستورالعمل کد گذاری متشکل از 35 متغیر تنظیم گردید و تمامی صحنه های فیلم های مورد بررسی کدگذاری واز 35 جنبه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. سپس کلیه اطلاعات توسط نرم افزار spss پردازش گردید و 35 جدول یک بعدی و 23جدول دوبعدی طراحی شد که معنادار بودن 17 رابطه به اثبات رسید. به عبارت دیگر ثابت گردید که بین میزان حجاب رعایت شده در فیلم با 17 متغیرمستقل از جمله دهه تحقیق، دوره سیاسی مورد بررسی، کارگردان فیلم، تاهل شخصیت، میزان پوشش مو، آرایش شخصیت، استفاده از وسایل تزئینی، طبقه اجتماعی، نوع لباس و... رابطه معنادار وجود دارد و نشان دهنده این هست که فیلم سازان به موارد فوق توجه داشته اند.